i-khedut.com

Moringa Plant ગુજરાતમાં સરગવાની ખેતીનો (Drumstick cultivation) વ્યાપ દિવસે દિવસે વધતો જાય છે.સરગવાની આધુનિક ખેતી પદ્ધતિ માટે અગત્યના મુદ્દા આ પ્રમાણે છે. જમીન સરગવો સામાન્યત: દરેક જગ્યાએ થાય છે, પરંતુ રેતાળ તથા ગોરાડુ ફળદ્રુપ જમીન ખૂબ જ અનુકૂળ છે. સામાન્ય રીતે શેઢાપાળાની પડતર જમીન, મધ્યમ કાળી, બેસર પ્રકારની સારા નિતારવાળી જમીન અનુકૂળ છે. જમીનમાં સેન્દ્રિય તત્વો વધુ પ્રમાણમાં હોય તો વધુ માફક આવે છે. સરગવો નદી-ઝરણાંની રેતાળ જમીનમાં પણ ઉગાડી શકાય છે. હવામાન ગરમ અને ભેજવાળુ સમશીતોષ્ણ હવામાન ખૂબ જ અનુકૂળ છે. વધુ પડતી ગરમી કે ઠંડી ઝાડની વૃદ્ધિ અને વિકાસને અવરોધે છે. વાવેતર સરગવાનું વાવેતર બીજ તથા પાકટ મધ્યમ જાડાઈના (૧.૫ થી ૨.૦ ઈચ) કટકા તથા ઢાલાકાર આંખ કલમથી થાય છે. સુધારેલી જાતો (૧) પી.કે.એમ.-૧\P.K.M-1  ; તામિલનાડુ કૃષિ યુનિ. કોઈમ્બતુર દ્વારા ભલામણ કરેલ જાત છે. વાવણી બાદ છ માસ પછી શીંગો ચાલુ થાય છે જે ૬૫ થી ૭૦ સે.મી. લંબાઈની, ગાઢા લીલા રંગની, મધ્યમ જાડાઈની હોય છે. અંદાજીત પ0 થી ૬૦ કિલોગ્રામ ઝાડ દીઠ વાર્ષિક ઉત્પાદન ક્ષમતા ઘરાવે છે. (૨) ઓ.ડી.સી\ODC 3 : આ જાતની શીંગો લીલા રંગની, વધુ ગર્ભ ઘરાવતી

ભૂગર્ભજળ રિચાર્જ  વરસાદી પાણીના માત્ર ૧૦ ટકાજ કુદરતી રીતે ભૂગર્ભ જળમાં ઉમેરાય છે. ચોમાસા દરમિયાન દરેક ખેડૂત જો પોતાનો કુવો અને બોર રિચાર્જ કરે તો આગામી શિયાળુ\ઉનાળો સિઝનના પાણીની જરૂરિયાતવાળા પાક લઈ શકે. જાણો વોટર રિચાર્જ ના ફાયદા | Benefits of water Recharge |benefits of Rain water Harvesting ⦁ ભૂગર્ભ જળમાં વરસાદના પાણી ઉમેરાતા પાણીની ગુણવત્તા સુધરે છે અને પિયત વિસ્તારની જમીન બગડતી અટકે છે ⦁ ભૂગર્ભ માધ્યમથી કરેલ જળસંગ્રહમાંથી બાષ્પીભવનથી પાણીનો વ્યય થતો નથી. જ્યારે મોટા ડેમો ની સપાટી પરથી પાણીનું બાષ્પીભવન દ્વારા ખૂબ જ વ્યય થાય છે ⦁ જમીનની સપાટી પરથી રિચાર્જ કરતા જમીનના ઉપરના સ્તરમાંથી ક્ષારો દૂર થતાં જમીનની ગુણવત્તા સુધરે છે. ⦁ ભૂગર્ભમાં સંગ્રહ કરેલા પાણીની જૈવિક શુદ્ધતા વધુ હોય છે ⦁ જમીનની સપાટી નીચેનો ભૂગર્ભ માધ્યમ પાણીના સંગ્રહ માટે મફતમાં મળે છે ⦁ ભૂગર્ભ જળસંગ્રહ થી કિંમતી જમીન રોકાતી નથી વસ્તીને અન્ય જગ્યાએ ખસેડવાની જરૂરિયાત રહેતી નથી તેમજ અન્ય કોઈ સામાજિક આડઅસર ઉદ્ભવતી નથી ⦁ ભૂગર્ભ માધ્યમનું તાપમાન એકસરખું રહે છે ⦁ વોકળા અથવા નદીઓમાં વહેતો પાણીનો જથ્થો ઓછો થવાથી જમીનનું ધોવાણ અ

કચ્છનું ફળ ગણાતી ખારેકનું હવે ઉત્તર ગુજરાત અને સૌરાષ્ટ્રમાં ઠેર ઠેર વાવેતર થવા લાગ્યું છે. રાજકોટ આસપાસ ઘણા ખેતરોમાં ટીસ્યૂકલ્ચરથી ખારેક ઉગાડાય છે. જોકે આ ખેતી જૂનાગઢ જિલ્લા સુધી પણ વિસ્તરી છે. ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ખારેકનું સફળ ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે. ખેડૂતો પોતાના ફાર્મ પરથી જ ખારેકનું વેચાણ કરીને નફો કરી રહ્યા છે. ખેડૂતો માટે આ ખેતી ફાયદાકારક સાબીત થઈ રહી છે. ખારેકનું મહત્વ  ખારેક એ એકદળી અને શાખા વગરનું ઝાડ છે. જેથી પવન સામે ટક્કર જીલી શકે છે. તેમજ ઓછા પાણીમાં પણ ખારેક પોતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી શકે છે. ખારેક સામન્ય રીતે ૩-૪ વર્ષે ફળ આપવાનું શરૂ કરે છે અને 6૦-7૦ વર્ષની ઉંમર સુધી ઉત્પાદન આપે છે. ખારેકનાં ફળો પીળા કે લાલ રંગના જોવા મળે છે.ઝાડના થડનાં રસમાંથી નીરો બનાવાય છે.આ નીરામાંથી ગોળ પણ બનાવવામાં આવે છે. ખારેક હવામાન ખારેકની સફળ ખેતી માટે ઠંડો શિયાળો અને વધુ ગરમીવાળો ઉનાળો ખાસ જરૂરી છે. ખારેકનું ઝાડ મહત્તમ 50° સે. તાપમાન અને ઓછામાં ઓછું 7° સે. તાપમાન સહન કરી શકે છે. ફૂલ આવવાથી ફળ પરિપક્વ સુધીના સમયગાળા દરમ્યાન વરસાદ વગરનું તેમજ ભેજરહિત ગરમ હવામાન હોવું જોઈએ જેથી ફળોમાં રોગ જિવાત ઓછા આવે. આમ

  પંચગવ્ય   બનાવવાની   રીત । How to make Panchgavya પંચગવ્યમાં મુખ્યત્વે પાંચ ઘટકો (ગાયનું છાણ, ગૌમૂત્ર, ગાયનું દૂધ, ગાયનું દહીં અને ગાયનું ઘી) હોય છે.  પરંતુ અહીયા નવ ઘટકો જેવાકે ગાયનું છાણ, ગૌમૂત્ર, ગાયનું દૂધ, ગાયનું દહીં, ગાયનું ઘી, પાકેલા કેળા, નાળીયેરનું પાણી, શેરડીનો રસ અથવા ગોડ, અને પાણીનું યોગ્ય મિશ્રણ કરીને પંચગવ્ય બનાવાની રીત છે અને તેનો ઉપયોગ એક બળવાન જૈવિક જંતુનાશક, ખાતરો અને વૃદ્ધિ વર્ધક તરીકે થાય છે. ગાયનું તાજુ છાણ - ૭ કિ.ગ્રા.  ગાયનું ઘી - ૧ કિ.ગ્રા. ઉપરના આ બંને ઘટકો ને ૨૫ લીટર ની ક્ષમતા વાળા પીપમાં સારી રીતે મિશ્ર કરવુ. આ મિશ્રણ ત્રણ દિવસ માટે રાખી મુકવા અને તે માંથી મિથેન વાયુ દૂર કરવા મિશ્રણને વચ્ચે હલાવવું જરુરી છે. ગૌમૂત્ર તાજુ- ૧૦ લીટર પાણી - ૧૦ લીટર ત્રણ દિવસ બાદ તૈયાર કરેલ મિશ્રણમાં ગૌમૂત્ર અને પાણી બંનેનું મિશ્રણ કરીને મિશ્રણને સવારે અને સાંજે દિવસમાં બે વાર હલાવવું અને ૧૫ દિવસ સુધી આથો લાવવા રાખી મૂકવુ. પ્લાસ્ટિકના પીપનું મોઢું સુતરાઉ પાતળા કાપડથી બાંધી તેને છાંયડાંમાં રાખવું. ગાયનું દૂધ - ૩ લીટર ગાય નું દહીં - ૨ લીટર લીલા નાળીયેર નું પાણી - ૩ લીટર શેરડીનો ર

રાફડો બનાવી રહેતી ઉધઈ શેરડી, મગફળી, કપાસ, ઘઉં, મકાઈ, ભીંડા, રીંગણ, મરચી, અને ફળઝાડ વૃક્ષોમાં ખુબજ નુકસાન કરે છે. ઉધઈ એ ખેડૂત માટે એક દ્રષ્ટિએ પડકારરૂપ જીવાત છે. બીજી દ્રષ્ટિએ તે સૂકા પાંદડા તથા અન્ય સેંદ્રિય કચરાને ખાઈને પોષણ મેળવતી હોવાથી તેના નિકાલ માટે મદતકર્તા પણ છે. તેથી સેંદ્રિય કચરાના કોહવાણને વિપરીત અસર કર્યા વિના ખેતીમાં થતુ નુકસાન અટકાવવા તેના જીવનચક્ર અને ખોરાકની ખાસિયત સમજીને નિયંત્રણનાં પગલાં લેવા જોઈયે. ઉધઈનુ જીવનચક્ર | life cycle of Termite ઉધઈ જમીનની અંદર અથવા બહાર રાફડો બનાવીને સમૂહમાં રહે છે. દરેક રાફડામાં રાજા, રાણી, સૈનિક તથા સૌથી વધુ સંખ્યામાં મજૂરોનો સમાવેશ થાય છે. દરેકને તેમનું કામ કરવા માટે વિશિષ્ટ પ્રકારની શરીર રચના હોય છે. ઉધઈનો રંગ પીળાશ પડતો સફેદ, પોંચું શરીર તથા  ચપટાં, ચાવીને ખાવાનાં મુખાંગો હોય છે. સામાન્ય રીતે રાફડામાં મુખ્ય બે જાત જોવા મળે છે. એક પ્રજનનક્ષમ જાત એટલે કે રાજા-રાણી જે શરૂમાં પાંખોવાળી હોય છે. બીજી નપુંસક જાત જે સૈનિક અને મજૂર જેને પાંખો હોતી નથી. રાફડામાં ૮0 થી ૯0 ટકા વસ્તી મજૂરોની હોય છે. ઉધઈ ની વિવિત જાતો અને તેની કામગીરી રાજા-રાણી: રાફડ

 ઘૈણના પુખ્ત બદામી રંગના હોય છે. જેને ઢાલિયા કીટક તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ જીવાતના પુખ્ત કીટકને ઢાલીયા અથવા કિંગા અથવા ભૂંગા તરીકે અને ઇયળ અવસ્થા એ મુંડા તરીકે ઓળખાય છે. ઢાલીયા /કિંગા બદામી અથવા કાળા રંગના ચળકતી ઢાલ જેવી પાંખવાળા હોયછે. ઈંડા સફેદ રંગના ગોળ સાબુદાણા જેવા દેખાય છે .જ્યારે ઇયળ સફેદ રંગની મજબૂત બાંધાની હોય છે જે મુંડા તરીકે ઓળખાય છે અને તે ત્રણ અવસ્થા માંથી પસાર થાય છે. મગફળીના પાકમાં સફેદ મુંડા જૈવિક નિયંત્રણ | How to control White Grub in groundnut સફેદ મુંડા ના જીવનક્રમ અને નુકસાન કરવાની ચોક્કસ પ્રકારની ખાસિયતને કારણે તેનું સંપૂર્ણ નિયંત્રણ ફક્ત કીટનાશક દવાઓથી થશે નહિ એટ્લે તેના અસરકારક નિયંત્રણ માટે ઉપદ્વવવાળા વિસ્તારમાં નિયંત્રણ માટે વિવિધ પદ્ધતિઓનું સંકલન કરી સામૂહિક ધોરણે પગલાં લેવા ખૂબ જરૂરી છે. ઉનાળામાં ઉડી ખેડ કરવાથી જમીનમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહેલા પુખ્ત (ઢાલિયા) બહાર આવવાથી સૂર્યના તાપથી અથવા પરભક્ષીથી તેનો નાશ થશે. મેટારાઝીયમ એનીસોપલી નામની પરજીવી ફૂગ ૨.૫ કિ.ગ્રા/ એકર મુજબ ૨૦૦ કિ.ગ્રા. છાણિયા ખાતર અથવા દિવેલીના ખોળમાં વાવણીના ૧૦-૧૫ દિવસ અગાઉ ભેળવીને છાયાવાળી

ગુજરાત રાજય માં મગફળીનાં કુલ વાવેતર વિસ્તારમાં ૭0% ફાળો સૌરાષ્ટ્રનો ખરીફ મગફળીનો છે. મગફળીની ઓછી ઉત્પાદકતાના કારણો પૈકી તેમાં આવતી પીળાશ આમાનું એક મુખ્ય કારણ છે. મગફળીમાં આવતી પીળાશની સમસ્યાને લીધે મુખ્ય ડોડવાનું ઉત્પાદન તો ઘટે જ છે; સાથે સાથે ચારાનું ઉત્પાદન પણ ઘટે છે. જેથી આ સમસ્યાને ઘ્યાનમાં લેતા તેના ઉપાયો કરવા જરૂરી છે. મગફળી પીળી પડી જવાના મુખ્ય કારણો કયાં છે?  મગફળી પીળી પડી જવાના મુખ્ય બે કારણો છે. જેમાં એક તો જમીનની ભૌગોલિક પરિસ્‍થિતિ આધારિત પીળાશ તથા બીજુ કારણ લભ્ય પોષકતત્વની ખામીને કારણે આવતી પીળાશ. ભોગોલિક પરિસ્‍થિતિ આધારીત પીળાશ  ભોગોલિક પરિસ્‍થિતિ આધારીત પીળાશને સાદી ભાષામાં ટાલરાની પીળાશ તરીકે ઓળખાય છે. તેના ચિન્હોમાં પીળાશ આખા ખેતરમાં જોવા મળતી નથી, પરંતુ અમુક ભાગમાં જ હોય છે. મગફળીના છોડના નીચેના પાન તેમજ કેટલાક ટોચના પાનમાં પીળાશ જોવા મળે છે. તેનાં મુખ્ય કારણોમાં જયારે જમીન સમતળ કરતા હોઈએ ત્યારે ઉપરની ફળદ્રુપ જમીન ખેંચાય જાય છે અને તળની એટલે કે નીચેની જમીનની ફળદ્રુપતામાં ઘટાડો થાય છે. આમ અસમતુલીત ધોવાણની પ્રક્રિયાથી આ સમસ્યા ઉદભવે છે. મગફળી પીળાશને રોકવાના ઉપાયો આ પ્ર